Z Januszem Kućminem, generalnym przedstawicielem Bombardiera na Polskę rozmawia Ryszard Żabiński.
Koncern Bombardier Transportation jest obecny we Wrocławiu już od kilkunastu lat. Jak Pan ocenia ten okres, czy był on pomyślny dla rozwoju koncernu w Polsce?
Bombardier jest największym na świecie producentem taboru oraz rozwiązań dla transportu szynowego. Jest również największym inwestorem międzynarodowym w branży kolejowej w Polsce. W naszych zakładach we Wrocławiu, Łodzi, Katowicach i Warszawie zatrudniamy ponad 1500 osób. We Wrocławiu jesteśmy obecni od 2001 roku, czyli od momentu, kiedy Bombardier odkupił od niemieckiej spółki Adtranz sprywatyzowany w latach 90tych dawny Pafawag. Od tego czasu zmieniło się bardzo wiele. Obecnie we Wrocławiu powstają nadwozia do lokomotyw, które montowane są w naszych zakładach we Włoszech i w Niemczech, skąd trafiają na rynki Europy, w tym oczywiście Polski, oraz Ameryki Północnej. We Wrocławiu produkujemy nadwozia wszystkich lokomotyw z rodziny TRAXX, a także włoskich lokomotyw serii E464, ciężkich lokomotyw towarowych przeznaczonych do eksploatacji w Szwecji, a także nadwozia do pociągów pasażerskich dla kolei S-Bahn w Hamburgu. W ramach współpracy wewnątrz koncernu, we Wrocławiu produkowane są także podzespoły dla innych pojazdów szynowych, produkowanych przez Bombardier Transportation, m.in. ramy wózków dla pociągów wielkich prędkości, zespołów trakcyjnych ruchu regionalnego, tramwajów i wagonów metra. Wspomniany okres był więc czasem silnego rozwoju produktowego, inwestowania w wysoką specjalizację oraz jakość.
Jednak przed wrocławskim zakładem, pojawiły się kolejne wyzwania?
Rozpoczynamy produkcję nadwozi do pociągów dużej prędkości dla kolei Deutsche Bahn. Jest to bardzo duży projekt obejmujący produkcję do 300 pociągów składających się z 7, 10 oraz 12 członów każdy. Po raz pierwszy w branży kolejowej w Polsce zastosujemy technologię wielkogabarytowego spawania laserowego 3D. Zastosowanie tej technologii wymaga użycia najnowocześniejszego sprzętu obsługiwanego przez wysokiej klasy specjalistów. Na potrzeby realizacji tego kontraktu należało zbudować nową fabrykę, która powstała we Wrocławiu i właśnie rozpoczyna produkcję. Wartość całej inwestycji wynosi prawie ćwierć miliarda złotych. Jest to ogromne przedsięwzięcie, z którego jesteśmy dumni. To kolejny etap w rozwoju branży produkcji taboru kolejowego we Wrocławiu, której początki sięgają w tym mieście lat 30. XIX wieku. Jeszcze nigdy nie powstawały tu tak nowoczesne produkty dla branży kolejowej. Nadwozia w pociągach rozwijających prędkość 250 kilometrów na godzinę muszą spełniać najwyższe normy bezpieczeństwa. Pociągi tej generacji muszą być lekkie, wytrzymałe, ekonomiczne w eksploatacji, zapewniające maksymalne bezpieczeństwo pasażerom.
Dlaczego wybrano Wrocław?
Pod tym względem rywalizacja była bardzo duża. Rozważano kilka lokalizacji w naszych istniejących fabrykach m.in. w Niemczech, Czechach i w Polsce, we Wrocławiu. Ponieważ odbiorcą tych pociągów są koleje niemieckie, lokalizacja fabryki w Niemczech, ze względu na koszty transportu, miała szereg zalet. Ostatecznie jednak zdecydowano się na Wrocław. Doceniono możliwości istniejącej fabryki w stolicy Dolnego Śląska, obecność Politechniki Wrocławskiej i innych uczelni technicznych w pobliżu Wrocławia. Przy takim przedsięwzięciu bardzo ważne jest pozyskanie odpowiedniej kadry, inżynierów, techników, wykwalifikowanych pracowników produkcyjnych. Wrocław spełniał te wszystkie wymagania. Jeśli chodzi o możliwości wrocławskiej fabryki, to mamy m.in. ogromne doświadczenie w spawaniu w stali, a niemiecki klient zdecydował się na nadwozia z tego właśnie materiału, choć stosuje się również nadwozia aluminiowe.
Ilu i jakich pracowników będziecie potrzebować?
Już teraz poszukujemy pracowników produkcyjnych, szukamy lakierników, spawaczy i ślusarzy. Oczywiście potrzebni nam są również inżynierowie. Uruchomiliśmy cykl szkoleń dla pracowników, działa już nowa szkoła lakierowania, od lat prowadzimy też szkołę spawania, trwają szkolenia na stanowiskach ślusarskich. Będziemy również potrzebowali pracowników do Działu Zarządzania Produkcją, Działu Techniki i Działu Jakości. W sumie w pierwszej fazie projektu planujemy zatrudnić ponad sto osób. Warto dodać, że operatorzy urządzeń spawalniczych, pracujących w tej technologii, mając odpowiednie uprawnienia i certyfikaty, znacznie zwiększają swoją wartość na rynku pracy.
Często możemy spotkać się z poglądem, że inwestycje wielkich koncernów zagranicznych w Polsce nie mają trwałego charakteru. W przypadku pogorszenia koniunktury łatwo mogą przecież przenieść swoje zakłady do innych krajów.
Akurat w branży kolejowej tak nie jest. Przenoszenie takiego zakładu jak np. we Wrocławiu, było bardzo uciążliwe i nieopłacalne. W naszym przypadku budowa nowego zakładu we Wrocławiu jeszcze mocniej osadza Bombardiera w stolicy Dolnego Śląska. Trzeba też pamiętać, że wybór Polski, jako miejsca lokowania inwestycji Bombardiera, nie był uwarunkowany wyłącznie tym, że oto mamy rosnący rynek taboru kolejowego i warto na nim zlokalizować nowe fabryki. To nie był czynnik decydujący, choć rozszerzając nasze możliwości produkcyjne tworzymy bardzo atrakcyjną ofertę dla transportu szynowego w Polsce. Już dziś sprzedajemy bardzo wiele produktów dla branży transportu szynowego w naszym kraju. Koleje w Polsce użytkują na przykład nasze pociągi piętrowe BOMBARDIER TWINDEXX. Są one z wielkim powodzeniem eksploatowane przez Koleje Mazowieckie. Lokomotywy z rodziny TRAXX, z nadwoziami z Wrocławia, użytkują m.in. przez LOTOS Kolej, Pol-Miedź Trans, Koleje Mazowieckie, Orlen Koltrans, CTL Logistics, Captrain Polska, Kolprem, Transchem i szereg innych operatorów kolejowych. Nowoczesne niskopodłogowe tramwaje FLEXITY z powodzeniem eksploatowane są w Krakowie, Gdańsku i Łodzi. Na większości głównych linii kolejowych w Polsce, a także na 1. oraz 2. linii Metra Warszawskiego użytkowane są systemy sterowania ruchem kolejowym, zaprojektowane i wyprodukowane przez Bombardier Transportation. Wkrótce na liniach E30 oraz E65 uruchomiona zostanie technologia ERTMS Poziom 2, dostarczona przez zakład Bombardier Transportation z Katowice. Bombardier produkuje również samoloty. Nowoczesne samoloty turbośmigłowe BOMBARDIER Q400 NextGen w lotach krajowych i międzynarodowych wykorzystywane są przez Polskie Linie Lotnicze LOT.
Co Wrocław ma z tego, że Bombardier zdecydował się tu zainwestować i rozwijać swoją produkcję?
Pracowałem we wrocławskim Pafawagu, widziałem jak trudna była sytuacja tej fabryki w latach 90tych po transformacji gospodarczej. Nasz główny klient – PKP znacznie ograniczył wówczas zamówienia, eksport był niewielki. To, że udało się utrzymać i rozwinąć produkcję taboru kolejowego we Wrocławiu uważam za wielki sukces. Sprawa ma jednak szerszy wymiar – wiele krajów europejskich nieopatrznie ograniczyło swoje zdolności przemysłowe. Stawianie przede wszystkim na branże usługowe nie jest dobrym rozwiązaniem. Dobrze jest mieć u siebie zakłady produkcyjne. I to właśnie udaje się z powodzeniem we Wrocławiu. Trzeba też pamiętać o możliwościach rozwoju zawodowego jakie stwarzamy absolwentom uczelni, techników i szkół zawodowych. Jesteśmy aktywnym uczestnikiem życia gospodarczego, płacimy podatki. Uruchomienie produkcji głównych komponentów pociągów dużych prędkości we Wrocławiu ma też dodatkowy aspekt. Od lat mówi się o szybkim połączeniu kolejowym Wrocławia z Warszawą. Marzy mi się by szybkie połączenie kolejowe do Stolicy, obsługiwane przez nowoczesne pociągi wyprodukowane we Wrocławiu.
