Wybory do europarlamentu zostaną przeprowadzone w krajach członkowskich od 6 do 9 czerwca 2024 roku. Od pierwszych wyborów, w 1979 roku, wybory europejskie odbywają się co pięć lat. Ostatnie odbyły się w dniach 23–26 maja 2019 roku. W nowym Parlamencie Europejskim będzie 720 deputowanych o 15 więcej niż obecnie.
Parlament Europejski fot. Pixabay
Podział mandatów określono w traktatach Unii Europejskiej. Państwa o większej liczbie ludności mają więcej mandatów niż mniejsze państwa, które jednak otrzymują więcej mandatów niż wynikałoby to z rygorystycznie zastosowanej zasady proporcjonalności. System ten nazywany jest zasadą „degresywnej proporcjonalności”.
W latach 2024-2029 w Parlamencie Europejskim będzie 720 przedstawicieli krajów UE, czyli o 15 więcej niż obecnie. We wrześniu Parlament Europejski zatwierdził decyzję Rady Europejskiej o zwiększeniu liczby mandatów, aby odzwierciedlić zmiany demograficzne, jakie zaszły w UE od 2019 roku. Propozycja Rady Europejskiej została oparta na propozycji Parlamentu zalecającej dodanie 11 mandatów
Parlament za zmianą traktatów
W 2023 roku najważniejszym wydarzeniem w obecnym Parlamencie było głosowanie dotyczące zmiany traktatów unijnych. 22 listopada 2023 r. euro parlament, w przyjętej rezolucji, opowiedział się za ich zmianą. W głosowaniu 291 europosłów było za, 274 przeciw, a 44 wstrzymało się od głosu.
Treść dokumentu została uzgodniona przez przedstawicieli pięciu frakcji – Europejskiej Partii Ludowej (EPL), socjaldemokratów (S&D), liberałów (Renew), Zielonych i Lewicy. Zawiera on propozycję 267 zmian w obu traktatach – O Unii Europejskiej (TUE) oraz O Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).
Główną proponowaną zmianą jest rezygnacja z zasady jednomyślności w głosowaniach w Radzie UE w 65 obszarach i przeniesienie kompetencji z poziomu państw członkowskich na poziom UE.
Ponadto, euro miałoby się stać obowiązkową walutą dla krajów członkowskich.
Skład Komisji Europejskiej miałby być zmniejszony do 15 osób. Tym samym, nie każdy kraj członkowski miałby swojego komisarza. Jednocześnie kompetencje Komisji Europejskiej zostałyby poszerzone.
Raport przewiduje też uproszczenie procedury zawieszania w prawach członka tych państw, które naruszą „wartości unijne”, takie jak „praworządność”, „demokracja”, „wolność”, „prawa człowieka” czy „równość” .
Proponowane są też zmiany systemu ważenia głosów w Radzie UE. Obecnie w głosowaniach, gdzie nie obowiązuje jednomyślność, do podjęcia decyzji konieczna jest tzw. większość kwalifikowana, czyli 55 proc. państw członkowskich (15 na 27) reprezentujących co najmniej 65 proc. ogółu ludności UE. Zgodnie z propozycjami zmian próg ludnościowy zostałby obniżony do 50 proc.
Parlament dla rozwoju Zielonego Ładu
Warto zwrócić uwagą na rolę Parlamentu Europejskiego w rozwoju polityki Zielonego Ładu. W lutym 2023 roku, euro posłowie, w przyjętej rezolucji, wezwali Komisję Europejską do pracy nad planami zmian w europejskim przemyśle oraz jego relokacji. Zwrócono uwagę na znaczenie wzmocnienia mocy produkcyjnych UE dla strategicznych technologii takich jak, energia słoneczna i wiatrowa, pompy ciepła oraz baterie.
Stwierdzono, że UE musi dążyć do zabezpieczenia europejskiego przywództwa w technologiach czystej energii i do poprawy istniejącej bazy przemysłowej Europy, przy jednoczesnym wsparciu jej transformacji w celu wytworzenia wysokiej jakości miejsc pracy i wzrostu gospodarczego, w zgodzie z celami Zielonego Ładu. Posłowie twierdzą, że aby to osiągnąć, UE musi podjąć działania w celu przyspieszenia zdolności produkcyjnych w zakresie przystępnej cenowo, bezpiecznej i czystej energii przeznaczonej do wykorzystania przez przemysł oraz zwiększenia oszczędności energii i wprowadzania instrumentów efektywności energetycznej.
Parlament Europejski przyjął tę rezolucję po tym jak 1 lutego 2023 roku, Komisja Europejska przedstawiła swój plan przemysłowy „Zielony ład” dla przemysłu neutralnego emisyjnie, mający na celu pobudzenie rozwoju czystych technologii w UE i zapewnienie strategicznej autonomii UE poprzez zmniejszenie jej zależności od państw trzecich. Za rezolucja było 310 europosłów, 155 przeciw, a 100 wstrzymało się od głosu.
Kto będzie miał ilu europosłów
W nowej kadencji podział mandatów pomiędzy poszczególne kraje członkowskie będzie wyglądał następująco:
Niemcy 96 mandatów – liczba się nie zmienia,
Francja 81 – zyska dwa dodatkowe mandaty
Włochy (76 – bez zmian),
Hiszpania (59 – plus 2 mandaty),
Polska (52 – plus jeden mandat),
Rumunia (33 – bez zmian),
Holandia (29 – plus dwa),
Belgia (21 – plus jeden),
Grecja (21 – bez zmian),
Czechy (21 – bez zmian), Szwecja (21 – bez zmian),
Portugalia (21 – bez zmian),
Węgry (21 – bez zmian), Austria (19 – plus jeden),
Bułgaria (17 – bez zmian), Dania (14 – plus jeden),
Finlandia (14 – plus jeden),
Słowacja (14 – plus jeden), Irlandia (13 – plus jeden),
Chorwacja (12 – bez zmian),
Litwa (11 – bez zmian), Słowenia (8 – plus jeden),
Łotwa (8 – plus jeden), Estonia (7 – bez zmian),
Cypr (6 – bez zmian),
Luksemburg (6 – bez zmian),
Malta (6 – bez zmian).
